Brownfields – zmiany struktury funkcjonalnej w mieście. Transformacja zdegradowanych terenów kolejowych w Warszawie
Projekt łączy w sobie 5 głównych motywów przewodnich: The Green Belt, Zszywanie miasta, Autostrada rowerowa, Miejska tożsamość i Miasto dla mieszkańców.
The Green Belt
W terenach kolejowych drzemie olbrzymi potencjał. Przy wykorzystaniu ich obiegowego, zamkniętego charakteru można stworzyć rodzaj zielonej obwodnicy wokół Śródmieścia. Obecnie obszary zielone są niejako "wyrwane" z gęsto zabudowanej struktury miasta. Zwiększenie ilości terenów zieleni, poza wyodrębnieniem zielonych "plam" na mapie miasta, to również stworzenie zielonych korytarz między nimi. Jeżeli więcej osób ma dostęp do zieleni publicznych, to użytkownicy mają wrażenie, że jest ich więcej. Kolejną korzyścią jest zachowanie w ten sposób ciągłości migracji ptaków czy owadów. Połączenia zieleni może stworzyć tkankę, która złączy miasto. Zdanie sobie sprawy z ich potencjału może stać się kluczowe dla racjonalnego kierowania rozwojem miasta.
Zszywanie miasta
Tereny kolejowe tworzą w wielu miejscach granicę w mieście. Oprócz idei zielonej obwodnicy okrążającej część śródmiejską, stanowiącej rodzaj zielonej nici mającej wpleść się w strukturę miasta, trzeba też zadbać o odpowiedni ścieg. Połączenie dwóch części materiału jest kluczowe, aby móc swobodnie i bez ograniczeń korzystać ze stworzonego projektu.
Autostrada rowerowa
Idea zielonego ringu okrążającego Śródmieście byłaby wzbogacona o ścieżki rowerowe. Celem jest stworzenie rodzaju miejskiej autostrady rowerowej. Taka obwodnica miałaby około 25 km długości i dzieliłaby się na 2 mniejsze obwodnice, 20 km i 8 km. Ważne jest również połączenie głównego ciągu rowerowego z resztą miasta.
Miejska tożsamość
Miasto z przyszłością to miasto o klarownym układzie. Miasto, które jest wysoce obrazowe, łatwe do wzrokowego zrozumienia. Miasto, które przyciąga zmysły, zwłaszcza wzrok i słuch. Łatwość orientacji w przestrzeni jest miarą jej jakości. Ważne jest również zachowanie sekwencji charakterystycznych punktów, które rozmieszczone są dość blisko siebie.
Warszawa jest spadkobierczynią modernistycznych dzieł, zwanych "perłami na szynach". Zanikają one w chaotycznej przestrzeni miejskiej. Z tego powodu należałoby je uczytelnić, właśnie poprzez połączenie tych obiektów. Powstające w ten sposób łączniki także są częściej i chętniej użytkowane, ze względu na atrakcyjność obiektów, do których prowadzą. Niestety część terenów wzdłuż kolei 509, część kolei obwodowej i część praska są ubogie w obiekty budujące tożsamość miasta. Należałoby poddać niektóre punkty położone wzdłuż nich rewitalizacji.
Atrakcyjność przestrzeni publicznych wzdłuż projektowanego ringu powinna przyciągać wszystkie grupy społeczne i proponować szereg różnorodnych aktywności. Ważne są takie detale jak kolor rodzaj nawierzchni, rysunek posadzki itp., kompozycja i kolorystyka zieleni. Elementy małej architektury takie jak place zabaw, ławki, oświetlenie, parkingi rowerowe, powinny być spójne z projektowaną przestrzenią
Miasto dla mieszkańców
Do szczegółowego opracowania został wybrany teren Placu Zawiszy ze względu na brak zieleni i przestrzeni publicznych w części centralnej miasta. Dla tego obszaru nie sporządzono jeszcze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i projekt mógłby wnieść realną wartość w dyskusję nad tworzeniem planu dla tego terenu.
Szczegółowy plan Placu Zawiszy został zaprojektowany w oparciu o wymienione motywy przewodnie.
Projekt należało rozpocząć od przebudowy sieci komunikacyjnej. Na podstawie analiz wariantów przebudowy placu Zawiszy w celu budowy zachodniego odcinka obwodnicy Warszawy powstał pomysł, aby wprowadzić ruch samochodowy wzdłuż Alei Jerozolimskich pod ziemię, w ten sposób odzyskując część miasta dla jego mieszkańców.
Zdecydowałam się również na wprowadzenie ruchu tramwajowego na poziom -2. Okazało się, że możliwe jest poprowadzenie ramp tramwajowych tak, aby tramwaj został poprowadzony pod koleją pod ulicą Towarową. Ruch na Placu Zawiszy jest dzięki temu rozwiązaniu bezkolizyjny.
Projektowany węzeł założenia, zgodnie ze studium jest wielofunkcyjny. Znajdują się w nim takie funkcje jak biura, mieszkania, stacja kolejowa z usługami handlu, pawilony restauracyjno – kawiarniane, muzeum z punktem informacji oraz różnorodna przestrzeń dla każdego użytkownika. Zabudowa została ukształtowana w taki sposób aby przedłużyć klin napowietrzający Warszawę od Zachodu. Czułam potrzebę zamknięcia tej linii budynków i wykorzystałam do tego dominantę.
Projekt powstał w ramach dyplomu magisterskiego Brownfields – zmiany struktury funkcjonalnej w mieście. Transformacja zdegradowanych terenów kolejowych w Warszawie pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Jana Słyka na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
